“Niet alle dwalers bennen verdwaald.”
Daniël Lohues
Advent – Met stomheid geslagen
In Lucas 1 lezen we over de priester Zacharias, die na een ontmoeting met de engel Gabriël – letterlijk – met stomheid wordt geslagen (1:11-20). Negen maanden lang kan hij niet praten. Hij kan zelfs zijn taak als priester niet naar behoren uitvoeren. Wanneer hij naar buiten komt, dan kan hij het volk niet zegenen (1:21-23). Eigenlijk kan Zacharias maar één ding doen: wachten, ‘tot de dag waarop dit alles gaat gebeuren’ (1:20).
Ik leef MONO
De afgelopen jaren is er een reclamecampagne opgezet met als motto: ‘Ik rij MONO’. De website van Veilig Verkeer Nederland licht toe:
‘In het verkeer heb je je volledige aandacht nodig. Laat je daarom niet afleiden door je telefoon en zet ‘m voor vertrek op ‘niet storen’. Zo ga je ongestoord onderweg en maak je van je rit een rustmoment. Hoe heerlijk is dat?’
Veilig Verkeer Nederland
Er worden hier drie dingen genoemd die niet alleen noodzakelijk zijn voor het besturen van een auto, maar eigenlijk voor alle onderdelen van ons leven:
- Volledige aandacht.
- Je niet laten afleiden (door je telefoon).
- Niet gestoord worden en rustmomenten nemen.
In deze blog verwerk ik ze tot drie tips die ons kunnen helpen een stapje dichter bij het motto ‘Ik leef MONO’ te komen.
Het geschenk van verstilling
Gastblog voor het Instituut voor Undefended Leadership
In 2020 heb ik met veel belangstelling de Groepsleertrack van The Undefended Leader gevolgd. Met name het thema ‘verstilling’ sprak me erg aan. In de loop van de jaren en door worstelingen heen heb ik mogen leren dat ‘verstillen’ een geschenk is dat je uiteindelijk in vrije beweging zet. Graag deel ik mijn ervaring, op uitnodiging van Liesbeth en Oeds.
Stille Zaterdag
Deze week is het de Stille Week (ook wel de Goede Week, Heilige Week of lijdensweek genoemd). Tijdens deze week – waarin de vastenperiode van 40 dagen wordt afgesloten – staan we stil bij Jezus’ lijden en sterven. Het zwaartepunt ligt daarbij op de laatste drie dagen.
Onrust
Onrust. Wat hebben we daar toch veel last van: alle beelden en geluiden die voorbij komen, de kakofonie aan stemmen en meningen die dagelijks over ons worden uitgestort en niet te vergeten onze gedachtestroom, die nooit lijkt te stoppen. Hoe kunnen we in vredesnaam rust vinden?
Verstillen: Een weg naar je hart
In Lucas 5:16 lezen we dat Jezus zich geregeld terugtrok naar eenzame plaatsen om te bidden. Ook verderop in het evangelie lezen we woorden van die strekking (zie Luc. 6:12, 9:18, 9:28-29, 11:1-2 en 22:39-46). Kennelijk was het voor Hem belangrijk om de stilte op te zoeken, zodat Hij zich kon afstemmen op de wil van Zijn Vader.
Stil
Het afgelopen jaar werd ik stilgezet. Ik worstelde al een langere tijd met de onrust die ik vanbinnen had, maar ik wist niet goed hoe ik daarvan los moest komen. Daardoor werd ik noodgedwongen stilgezet: door stressklachten kon ik mijn werk niet meer doen en moest ik even helemaal stoppen.
Quarantaine
Tijdens de Coronacrisis horen we regelmatig van mensen die in quarantaine gaan. Het gaat om personen die in contact zijn geweest met iemand die geïnfecteerd is door het Coronavirus. Gedurende de incubatietijd van het virus worden zij geïsoleerd van hun omgeving: in (thuis)quarantaine geplaatst. Hoewel voor de meesten van ons hopelijk geldt dat we niet in quarantaine hoeven te gaan, geldt wel dat we meer geïsoleerd van elkaar moeten leven: 1,5 meter afstand houden, zoveel mogelijk thuis blijven en activiteiten worden afgelast.
Radicaal vanuit het midden
In oktober 2018 verscheen het openingsnummer van Inspirare, waarin het theologische gedachtegoed van Kees van der Kooi centraal stond (in het teken van zijn afscheid als hoogleraar). Daarin werd zijn theologie getypeerd als ‘radicaal vanuit het midden’. Deze typering heeft mij erg geholpen in mijn zoektocht naar hoe ik in de weerbarstige praktijk mijn weg kan vinden. Of beter gezegd: hoe ik Gods weg probeer te zoeken.
Check the facts (2) – Populistische leiders
In mijn vorige blog sprak ik over de revival van propaganda in Europa (en daarbuiten), met de opkomst van het fenomeen ‘alternatieve feiten’. Deze opkomst is niet los te zien van de komst van het populisme en populistische leiders. In landen als Polen, Hongarije, Rusland en Turkije zie je bijvoorbeeld dat er leiders aan de macht zijn die een steeds grotere greep op de informatiebronnen en machtsstructuren in hun land krijgen. Hierdoor vergroten ze hun invloed, waardoor hun versie van de ‘waarheid’ dominant wordt en er steeds minder ruimte is voor tegenstemmen.
Check the facts (1) – Alternatieve feiten
Momenteel lees ik ‘Grote verwachtingen: In Europa 1999-2019’ van Geert Mak en kijk ook de serie daarbij, die elke zondagavond wordt uitgezonden. Eén van de dingen die me daarin opvalt, is de revival die propaganda in Europa (een daarbuiten) aan het maken is. Alleen noemen we het nu meestal niet propaganda, maar ‘alternatieve feiten’. Je zou dit een soort propaganda 2.0 kunnen noemen, omdat het niet alleen in totalitaire staten veel voorkomt, maar ook in landen met een lange democratische traditie, lijken mensen er steeds gevoeliger voor te zijn. Bovendien kunnen deze ‘alternatieve feiten’ tegenwoordig razendsnel worden verspreid, bijvoorbeeld door een fenomeen als ‘trollenfabrieken’.
Gemaakt voor relaties (2)
Als de stelling klopt dat relaties het belangrijkste in het leven zijn (zie mijn vorige blog), dan heeft dat ook consequenties voor hoe we naar de samenleving kijken. Mooi woord trouwens: ‘samen-leving’, dat impliceert dat we samen leven, dat je het leven met elkaar deelt en dat er een accent ligt op het relationele aspect.
Gemaakt voor relaties (1)
‘Gemaakt voor relaties’, dat is het jaarthema waar we dit jaar in onze gemeente mee werken. En ik raak er steeds meer van overtuigd dat relaties inderdaad de kern zijn waar ons hele leven om draait.
Geven door te ontvangen
Eén van de dingen die ik nogal moeilijk vind, is om van anderen te ontvangen. Als iemand me bijvoorbeeld een complimentje geeft, dan begin ik meestal een beetje te stamelen. Ik merk dat ik er vaak zo op gefocust ben dat ik anderen iets ‘moet’ geven, dat ik daardoor bijna geen ruimte meer heb om te ontvangen. Maar soms kun je iemand juist het beste iets geven door te ontvangen.
Ik heb, dus ik ben (even)
‘Cogito ergo sum’ (ik denk, dus ik ben), schreef de Franse filosoof René Descartes een kleine 400 jaar geleden. Het werd het motto van de Verlichting: de emancipatie van de Westerse mens uit haar premoderne verleden, met alle positieve én negatieve gevolgen van dien… Eén van die gevolgen is dat het (steeds verder opgeklopte) optimisme over de capaciteiten van de moderne mens, leidde tot de catastrofes van de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Het bleek dat de mens niet alleen te definiëren is als weldenkend wezen, maar dat we ook geleid worden door driften. Bovendien kunnen we onze denkkracht kennelijk ook gebruiken om kwaadaardige systemen als de Holocaust in het leven te roepen.
Voorganger of grensganger?
‘Voorganger’, dat is hoe mijn functie officieel heet. En dat roept bepaalde associaties op. Is de voorganger er bijvoorbeeld vooral om voor te gaan in de diensten? Of iemand die altijd voorop gaat in de (geestelijke) strijd?
Niet alle dwalers bennen verdwaald
‘Niet alle dwalers bennen verdwaald,’ zingt Daniël Lohues. En is dat niet hoe we ons vaak voelen? Dwalers… Al moet ik eerlijk zeggen dat ik daarbij juist regelmatig het idee heb dat ik verdwaald ben. Verdwaald in de wirwar van het leven. Verdwaald in alle indrukken die er dagelijks op je afkomen. En verdwaald in je eigen gedachten, die soms een loopje met je lijken te nemen. In die zin voel ik me soms meer de ‘Hopeless wanderer’ van Mumford and Sons, dan de ‘dwaler die niet verdwaald is’ van Daniël Lohues.